Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi Nedir? (CSRD)

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi

Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi («Corporate Sustainability Reporting Directive» veya «CSRD»), gerek CSRD’ye tabi olan şirketler, gerekse bu şirketlerin değer zincirinde bulunan paydaşları bakımından önemli yükümlülükler getiriyor.

2024 yılında borsada işlem gören şirketler için yürürlüğe girecek olan CSDR, Avrupa Birliği’nin sürdürülebilirlik politikalarının ana parçalarından birini oluşturuyor. Bununla birlikte, oldukça kapsamlı ve spesifik yükümlülükler içeriyor. Bu nedenle, çoğu şirketin CSRD'ye uyum sağlamak için büyük bir çaba göstermesi gerekiyor.

Ana hatlarıyla CSRD, sürdürülebilirliği geniş anlamda ele almakla birlikte Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) hususlarına ilişkin kamuyu aydınlatma yükümlülükleri içeriyor.

CSRD, borsaya kayıtlı büyük şirketler için 2024 yılından itibaren yürürlüğe girecek ve mevcut Finansal Olmayan Bilgilerin Raporlanması Direktifi («Non-Financial Reporting Diclosure» veya «NFRD») kapsamına girmeyen şirketler için de geçerli olacaktır.

CSRD’ye Genel Bakış

CSRD, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve AB Sürdürülebilir Büyümenin Finansmanı Eylem Planı’nın temelini oluşturan düzenlemelerden biridir. Bahsi geçen bu politikaların amacı, Avrupa’daki mevcut ekonomik yapının, istikrar, istihdam, büyüme ve yatırım sağlayan modern ve rekabetçi bir ekonomik yapıya dönüşmesini sağlamaktır. Avrupa Birliği’nin temel hedefi, 2050 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonuna ulaşan dünyanın ilk ekonomik gücü olmaktır.

CSRD kimler için geçerlidir?

NFRD sadece borsada işlem gören şirketler için geçerli iken CSRD, aşağıdaki üç kriterden ikisini karşılayan tüm büyük şirketleri kapsamaktadır:

• Yıllık 40 milyon Euro'yu aşan ciroya sahip şirketler,
• Bilanço toplamı 20 milyon Euro’nun üzerinde olan şirketler,
• 250'den fazla çalışana sahip (yıllık ortalama) şirketler

AB dışı şirketlerin ise hesap verebilir olmaları ve AB iç pazarında eşitlik sağlanması amacıyla, AB’de önemli bir faaliyeti olan AB dışı şirketlerin de faaliyetlerinin sosyal ve çevresel konulardaki etkileri hakkında sürdürülebilirlik raporlaması yapması gerekmektedir. Bu nedenle, AB’de 150 milyon Euro’dan fazla net ciro elde eden ve AB’de  yan kuruluşu veya şubesi bulunan AB dışı şirketler de sürdürülebilirlik raporlama yükümlülüklerine tabi olacaktır.

CSRD ne zaman yürürlüğe girecek?

CSRD, farklı şirket kategorileri için aşamalı olarak yürürlüğe girecektir. Yeni standartlara göre raporlama yükümlülüğü aşağıdakiler için geçerli olacaktır:

• 2024 mali yılı itibariyle halihazırda NFRD kapsamında olan şirketler
• 2025 mali yılı itibariyle büyük şirketler
• 2026 mali yılı itibariyle borsada işlem gören KOBİ'ler
• 2028 mali yılı itibariyle AB üyesi olmayan şirketler 

Neler raporlanmalı?

CSRD, şirketlerin hangi sürdürülebilirlik stratejisini benimsedikleri, bu stratejiyle hangi hedefleri ilişkilendirdikleri, bu hedeflere ulaşmak için hangi politikaları ve tedbirleri uyguladıkları ve ilerlemenin takibinin ve raporlamasının nasıl yapılacağı konusunda bir raporlamayı öngörmektedir.

Nasıl raporlanmalı?

Sürdürülebilirlik raporu, bir dizi yeni raporlama standardına (Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları(“ESRS”)) uyması gereken yıllık raporun zorunlu ve ayrılmaz bir parçası haline gelecektir. Şirketler, bilgileri önceden belirlenmiş bir yapıda, bir dış denetçinin yapacağı denetim eşliğinde sunmalıdır. Bu yükümlülükler, ESG bilgilerinin kalitesini, güvenilirliğini, şeffaflığını ve karşılaştırılabilirliğini artırmayı ve finansal bilgilerle aynı seviyeye getirmeyi amaçlamaktadır.

Standartlar

CSRD'nin merkezinde ESRS'ler yer almaktadır. Şu anda 12 taslak standarttan oluşan ilk set kullanıma sunulmuştur. Kasım 2022'nin sonlarında EFRAG bu ilk seti Avrupa Komisyonu'na iletmiştir.

Sürdürülebilirliğin bütüncül anlatımı

CSRD yürürlüğe girdiğinde, şirketler artık sürdürülebilirlik planları ve performansları hakkında kendi iradeleriyle raporlama yapamayacaklardır. Standartlar, şirketlere sürdürülebilirlik konusunda bütüncül bir bakış açısı geliştirme ve kamuyu aydınlatma, yayın yapma yükümlülüğünü getirmektedir. Bu yayınlar sayesinde kişiler, şirketin sürdürülebilirliği şimdi ve gelecekte nasıl uyguladığına dair bir resim oluşturabilmelidir. Finansal raporlamadan farklı olarak, şirketin sürdürülebilirlikle ilgili hedeflerini özellikle belirtmesi gerekliliği dikkat çekmektedir.

Yapılacak aydınlatıcı sürdürülebilirlik yayını aşağıdaki sorulara cevap vermelidir:

• Sürdürülebilirliğin kurumsal strateji ve iş modelindeki rolü nedir?
• Şirketin, bir standart ile belirlenen ESG unsurlarının (ve ESRS 'lerde yer almayan şirkete özgü ESG konularının) her biri üzerinde ne gibi önemli bir etkisi vardır ve bunun tersine, aynı unsurlar şirkete (finansal performansına) ne gibi etki, risk ve fırsatlar getirmektedir?
• Sürdürülebilirlik kurumsal yapıya ve yönetimine nasıl entegre edilmiştir?
• Yayımlanan standartların her biri için politikalar, hedefler, eylem planları ve mevcut kaynaklar nelerdir?