7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun ile Türk Ticaret Kanununda Yapılan Değişiklikler

31.12.2020 tarih ve 31351 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun” (“Kanun”) yayımlanmış ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (“TTK”) hamiline yazılı pay senetleri ile ilgili hükümlerde değişiklikler yapılmıştır. 

TTK’nin hamiline yazılı pay senetleri düzenlemelerinde yapılan söz konusu değişiklikler aşağıdaki gibidir:

• Kanun’un 28 inci maddesi uyarınca TTK’nin “Genel kurula katılmaya yetkili olan pay sahipleri” başlıklı 415 inci maddesinin ikinci fıkrasında “(2) Hazır bulunanlar listesinde adı bulunan senede bağlanmamış payların, ilmuhaberlerin nama yazılı payların sahipleri ve Sermaye Piyasası Kanununun 10/A maddesi uyarınca kayden izlenen pay sahipleri veya anılanların temsilcileri genel kurula katılır. Gerçek kişilerin kimlik göstermeleri, tüzel kişilerin temsilcilerinin vekâletname ibraz etmeleri şarttır.” düzenlemesindeki “10/A” ibaresi “13 üncü” olarak değiştirilmiş ve düzenlemenin “(3) Hamiline yazılı pay senedi sahipleri, genel kurulun toplantı gününden en geç bir gün önce bu senetlere zilyet olduklarını ispatlayarak giriş kartı alırlar ve bu kartları ibraz ederek genel kurul toplantısına katılabilirler. Ancak, giriş kartının verilmesinden sonraki bir tarihte hamiline yazılı pay senedini devraldığını ispatlayan pay sahipleri de genel kurula katılabilirler.” şeklindeki üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlükten kaldırılan hüküm ile birlikte, hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin söz konusu senetlerin yalnız zilyedi olduklarını veya senetleri devraldıklarını kantılamak suretiyle genel kurul toplantısına katılabileceklerine ilişkin uygulama kaldırılmıştır. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliklerin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir. Genel Kurul tarihinden önce hamiline yazılı pay senedi sahipleri ile ilgili olarak Merkezi Kayıt Kuruluşundan (“MKK”) edinilecek pay sahipleri çizelgesinin esas alınacağı düşünülmekle birlikte konuya ilişkin detayların Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğ ile birlikte netleştirileceği şüphesizdir.

• Kanun’un 29 uncu maddesi uyarınca TTK’nin “Hazır bulunanlar listesi” başlıklı 417 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Sermaye Piyasası Kanununun 10/A” ibaresi “hamiline yazılı pay sahipleri ile Sermaye Piyasası Kanununun 13 üncü” şeklinde değiştirilmiş; ikinci fıkrasında “, hamiline yazılı pay senedi sahipleri bakımından da giriş kartı alanları” şeklinde yer alan ibare maddeden çıkarılmış ve beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(5) Pay sahipleri çizelgesinin Merkezi Kayıt Kuruluşundan sağlanmasının usul ve esasları, gereğinde genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere payların devrinin yasaklanması ve ilgili diğer konular Sermaye Piyasası Kanununun 13 üncü maddesi uyarınca kayden izlenen paylara ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulu, hamiline yazılı paylar bakımından ise Ticaret Bakanlığı tarafından bir tebliğ ile düzenlenir.” 

Buna göre, genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere hamiline yazılı payların devri gerektiğinde yasaklanabilecek ve pay devri yasağına ilişkin esaslar Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir tebliğ ile düzenlenecektir. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliklerin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir.

• Kanun’un 30 uncu maddesi uyarınca TTK’nin “Şirkete karşı yetkili olma” başlıklı 426 ncı maddesinin ikinci fıkrasına “ispat eden” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilen” ibaresi eklenmiştir.

Buna göre, hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin pay sahipliği haklarını kullanabilmeleri için zilyetlik ve MKK’ya bildirim esastır ve ilgili madde kapsamında yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir.

• Kanun’un 31 inci maddesi uyarınca TTK’nin “Pay senedi bastırılması” başlıklı 486 ncı maddesinin ikinci fıkrasına ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgiler, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilir.”

Buna göre, hamiline yazılı pay senedi sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgilerin, senetlerin pay sahiplerine dağıtımından önce yönetim kurulunca MKK’ya bildirilmesi zorunlu kılınmıştır. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir. Düzenlemelere ilişkin MKK nezdinde çalışmaların devam ettiği anlaşılmakla birlikte uygulamaya yönelik detayların Nisan ayına kadar Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğde netleştirileceği düşünülmektedir. Konu hakkında şirketler tarafından herhangi bir aksiyon alınmadan önce ikincil mevzuatın çıkarılması beklenmelidir.

• Kanun’un 32 nci maddesi uyarınca TTK’nin “Hamiline yazılı pay senetlerinin devri” başlıklı 489 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 489 – (1) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri, şirket ve üçüncü kişiler hakkında, ancak zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralan tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılacak bildirimle hüküm ifade eder. Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirimde bulunulmaması hâlinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, bu Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli bildirim yapılıncaya kadar kullanamaz.

(2) Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde Merkezi Kayıt Kuruluşuna yapılan bildirim tarihi esas alınır.

(3) Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından hamiline yazılı pay senetleriyle ilgili tutulan kayıtlar, ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılır.

(4) Hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler Ticaret Bakanlığınca çıkarılan tebliğle belirlenir.”

Düzenlenen hüküm ile birlikte hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde, payı devralan kişinin MKK’ya bildirilmesi gerekecektir. Bildirim yapılmaması halinde pay senedi sahipleri paya bağlı haklarını bildirim yapılıncaya kadar kullanamayacaktır. Söz konusu düzenleme sonucunda MKK tarafından elde edilen hamiline yazılı pay senedi kayıtları kanun gereği yetkili kılınmış merciler ile paylaşılabilecektir. Pay senetlerinin bildirimi hakkında usul ve esaslar ile alınacak ücretler Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenecektir. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir.

• Kanun’un 33 üncü maddesi uyarınca TTK’nin “Suçlar ve cezalar” başlıklı 562 nci maddesine onikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(13) Bu Kanunun;

a) 486 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bildirimde bulunmayanlar yirmi bin Türk lirası,

b) 489 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca bildirimde bulunmayanlar beş bin Türk lirası, idari para cezasıyla cezalandırılır.”

Buna göre ilgili maddeler kapsamında; 

hamiline yazılı pay senedi bastırılmasından sonra ve senetlerin pay sahiplerine dağıtılmasından önce söz konusu pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmeyen yönetim kurulu üyeleri hakkında yirmi bin Türk lirası, 

ve hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde senetleri devralarak pay sahibi olan kişilerden MKK’ya bildirimde bulunmayanlar hakkında ise beş bin Türk lirası idari para cezası uygulanacağı belirlenmiştir. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir.

Kanun’un 34 üncü maddesi uyarınca TTK hükümlerine aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 14 – (1) Hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, 31/12/2021 tarihine kadar Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvurur. Başvuru üzerine anonim şirket yönetim kurulu, beş iş günü içinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşuna bildirir. Pay sahipleri anonim şirkete başvurmazsa bu Kanundan doğan paya bağlı haklarını gerekli başvuru yapılıncaya kadar kullanamaz. (2) Birinci fıkra uyarınca başvuruda veya bildirimde bulunmayanlar 562 nci maddenin onüçüncü fıkrası uyarınca cezalandırılır.” Buna göre, Kanun kapsamında hamiline yazılı pay senedi sahiplerine MKK’a ilgili bildirimlerin yapılabilmesi için 31 Aralık 2021 tarihine kadar süre verilmiştir. Başvuru üzerine yönetim kurulu beş iş günü içerisinde MKK’ya gerekli bildirimi yapmakla yükümlüdür. Pay sahiplerinin anonim şirkete zamanında başvuru yapmaması halinde pay sahipliği hakları bildirim yapılıncaya kadar donar. İlgili başvuru ve bildirimin yapılmaması durumunda yukarıda belirtilen idari para cezaları da uygulanacaktır. İlgili madde kapsamında yapılan değişikliğin yürürlük tarihi 01.04.2021 olup Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan tebliğde konu hakkında detaylı düzenlemeye yer verilmesi beklenmektedir.