Anayasa Mahkemesi İdari Yargılamada Temyiz İncelemesine Yönelik Parasal Sınırı Kaldırmıştır
Özet
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ve idari davalar bakımından temyiz incelemesine parasal sınır getiren hükmün Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin 26 Temmuz 2023 tarihli ve E.2023/36, K.2023/142 sayılı kararı, 13 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu karar ile Mahkeme, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 18 Haziran 2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanun’un 20. maddesiyle değiştirilen ve istinaf mercii tarafından verilen kararlardan temyiz incelemesine tabi olanları sayma yoluyla belirleyen 46. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Konusu yüz bin Türk lirasını aşan...” ibaresinin Anayasa’ya aykırılığını değerlendirmiştir.
İptali istenen madde hükmünde geçen parasal sınır, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. Maddesi hükmü uyarınca her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması nedeniyle 2023 yılı için beş yüz seksen bir bin Türk lirasına yükseltilmişti. Böylece iptali istenen kural ile, 2023 yılı için konusu beş yüz seksen bir bin Türk lirasının altında olan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar hakkında bölge idare mahkemelerince verilen hükümlere karşı temyiz yoluna gidilemeyeceği öngörülmekteydi.
Mahkeme, itiraz başvurusuna konu hükmü iki yönden Anayasa’ya aykırı bulmuştur:
- Temyize tabi kararların belirlenmesine ilişkin parasal sınırın her yıl güncellenmesi ancak hangi tarihteki (idari işlem ya da eylem tarihi, idareye başvuru tarihi, dava tarihi, ilk derece mahkemesi ya da istinaf mercii kararı tarihi) parasal sınıra göre temyiz yoluna başvurulabileceği konusunda kanunda açık düzenleme olmaması, temel haklara müdahalenin kanunilik şartına aykırı bulunmuştur.
- İtiraza konu hüküm ile belirlenen tutarın altında kalan davalarla ilgili olarak bölge idare mahkemelerinin ilk derece mahkemesi kararlarını kaldırmak suretiyle ilk kez davacılar aleyhine vermiş olduğu kararlarda temyiz yolunun kapalı olmasının, hükmün denetlenmesini talep etme hakkını orantısız şekilde sınırladığı sonucuna varılmıştır.
Söz konusu değerlendirmeler ışığında Mahkeme tarafından İYUK md.48,b hükmünün Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırı olduğu gerekçeleriyle iptaline karar verilmiştir.
Mahkeme, kararın yaratacağı hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edebileceği gerekçesiyle iptalin dokuz ay sonra (13 Temmuz 2024 tarihinde) yürürlüğe girmesine karar vermiştir.
İlgili Karar’a aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.
