B Seri 18 Sıra No.lu Tahsilat Genel Tebliği Resmî Gazete’de Yayımlanmıştır

1 Haziran 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan Tebliğ’de, idari yaptırım kararlarında bulunması gereken hususlar, kararların tebliğ usulü, hususi kanunda hüküm bulunmaması koşuluyla idari yaptırıma ilişkin kanun yolu ve ödeme süresi, idari para cezalarının ödeme usulü, zamanaşımı, idari para cezalarının takibi ile gelir kaydedileceği yerler hakkında mevcut Kanun hükümlerinin uygulanmasına dair usul ve esaslar düzenlenmiş olup, Tebliğ’de bu yönde yapılan açıklama ve düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir:

1. İdari Yaptırım Kararında Yer Alması Gereken Hususlar

Tebliğ’e göre idari yaptırım kararında;

• Hakkında idari yaptırım kararı verilen kişinin kimlik bilgisi ve adresi,
• İdari yaptırıma konu ve kabahat teşkil eden fiilin ne olduğu, fiilin işlendiği yer ve zaman, fiilin işlendiğini ispata yarayacak deliller,
• Karar tarihi ve kararı veren kamu görevlilerinin kimlik bilgisi,
• İdari para cezasının tutarı, ödeme süresi ve yeri,
• İdari kararına karşı başvurulabilecek kanun yolu, mercii ve süresi ile indirimli ödeme ve taksitlendirme talep etme hakkı,
• Ödeme yapılmaması halinde uygulanacak müeyyideler

yer almalıdır.

Tutanak tanzimi suretiyle verilen idari yaptırım kararlarında da aynı bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.

2. Tebliğ Usulü

İdari yaptırım kararı, Tebligat Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre tebliğ edilecektir.

Söz konusu düzenlemeyle ayrıca, bu kararların Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile cezayı veren birim arasında yapılan protokoller kapsamında Vergi Usul Kanunu’nun 107/A maddesine göre kurulan teknik altyapı üzerinden elektronik ortamda da tebliğ edilebileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda, elektronik ortamda yapılan tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılacaktır.

3. Kesinleşme

Tebliğ’de, idari para cezaları için kesinleşme anının, idari yaptırım kararına karşı kanun yoluna başvurulmaması, kanun yoluna başvurulduğu hallerde ise yargılama aşamalarının son bulması olduğu ifade edilerek, idari para cezalarının aşağıda sayılan hallerde kesinleşeceği düzenlenmiştir:

• İdari para cezasına karşı süresi içinde kanun yoluna başvurulmaması halinde, dava açma süresinin sonunda,
• Kanunlarında, kanun yolu düzenlenmeyen idari para cezaları bakımından,
  • tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde sulh ceza hakimliğine başvurulmadığı takdirde, bu sürenin bitiminde,
  • tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde sulh ceza hakimliğine başvurulması halinde, 3.000 Türk lirasına (bu tutar dahil) kadar idari para cezalarına ilişkin sulh ceza hakimliğinin karar tarihinde, 3.000 Türk lirasının üzerindeki idari para cezalarına ilişkin olarak ise kararın taraflara tebliğinin ardından karara itiraz edilmemesi halinde 7 günlük itiraz süresinin bitimi tarihinde, karara itiraz edilmesi halinde ise itirazı inceleyen sulh ceza hakimliği tarafından verilen karar tarihinde,
• Mahkemece yapılan kovuşturmada fiilin kabahat oluşturduğunun anlaşılması nedeniyle mahkemece verilen idari para cezasına karşı belirlenen sürede itiraz yoluna başvurulmaması halinde bu sürenin sonunda, itiraz yoluna başvurulması durumunda ise yargılama aşamalarının son bulduğu tarihte,
• İdari para cezasına karşı başvurulabilecek kanun yolunun kanununda düzenlenmiş olması halinde, bu düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle.

Tebliğ’de genel bütçeye gelir kaydedilmesi gereken idari para cezalarının 6183 sayılı Kanuna göre takip edilebilmesi için bu cezaların kesinleşmesi gerektiği, ancak genel bütçeye gelir kaydedilmeyen idari para cezalarının takibinde kesinleşme şartı aranmayacağı düzenlenmiştir.

4. Ödeme Süresi ve Yeri

İdari para cezaları, kanunlarında ödeme süresi belirtildiği takdirde belirtilen sürelerde, ayrıca bir ödeme süresi düzenlenmediği durumlarda ise idari yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenecektir.

Tebliğ uyarınca, genel bütçeye gelir kaydedilen idari para cezaları, ödeme süresi içinde cezayı veren birime veya vergi dairesine ödenecek olup, cezayı veren birimin 5018 sayılı Kanun kapsamında olması halinde muhasebe birimine, cezayı veren birimin genel bütçe kapsamında olması halinde ise muhasebe birimine, malmüdürlüğüne ve defterdarlık muhasebe müdürlüğüne de ödenebilecektir. Genel bütçe dışında gelir kaydedilecek idari para cezaları ise, cezayı veren birime ödenecektir.

Ticaret Bakanlığı tarafından gümrük mevzuatı kapsamında verilen idari para cezaları, Ticaret Bakanlığına hizmet veren muhasebe birimleri başta olmak üzere vergi dairesi dışındaki genel bütçeli idarelere hizmet veren muhasebe birimlerine ödenebilecektir.

Genel bütçe dışında gelir kaydedilecek idari para cezaları ise, cezayı veren birime ödenecektir. Genel bütçeye gelir kaydedilmediği halde, kanunu gereğince takibi vergi dairesince yapılan idari para cezaları, cezayı veren birime veya vergi dairesine ödenebilecektir.

Ayrıca, idari para cezalarının, tahsilat yetkileri bulunması halinde bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. (PTT) aracılığıyla da ödenebileceği öngörülmektedir.

5. Takip Usulü

Genel bütçeye gelir kaydedilen idari para cezalarından süresinde ödenmeyen ve kesinleşenlerin, cezayı veren birim tarafından takibe yetkili vergi dairesine tebliğ tarihi bilgisiyle birlikte bildirilmesi üzerine bu cezalar 6183 sayılı Kanuna göre takip ve tahsil edilecektir. Ticaret Bakanlığınca gümrük mevzuatı kapsamında verilen idari para cezalarının takibi için ise bildirim şartı aranmamakla, süresinde ödememe üzerine kesinleşen bu cezalar Ticaret Bakanlığı’nın ilgili tahsil daireleri tarafından aynı kanuna göre takip ve tahsil edilecektir.

Genel bütçe geliri olmadığı halde, kanununda yer alan düzenleme nedeniyle takibi vergi dairesince yapılan idari para cezalarının süresinde ödenmemesi halinde, cezayı veren birimin bildirimi üzerine, bu cezalar vergi dairesince kesinleşme şartı aranmadan 6183 sayılı Kanuna göre takip ve tahsil edilecek; takibe cezayı veren birim tarafından yapılacak bildirim üzerine başlanacaktır.

6. Takibe Yetkili Vergi Dairesi ve Takibe İlişkin Yapılacak İşlemler

Tebliğ uyarınca, genel bütçeye gelir kaydedilmesi gereken ancak süresinde ödenmemiş ve kesinleşmiş olan idari para cezaları, cezayı veren birim tarafından;

• Borçlunun gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine,
• Borçlunun gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi bulunmaması halinde ikametgahının bulunduğu yerdeki süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairesine, birden fazla süreksiz vergi dairesi bulunması halinde cezanın takibi hususunda yetkili vergi dairesine,
• 2918 sayılı, 4925 sayılı ve 6001 sayılı Kanunlar kapsamında verilen idari para cezaları ve geçiş ücretleri borçlunun motorlu taşıtlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, borçlunun motorlu taşıtlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi bulunmaması halinde ikametgahının bulunduğu yerdeki süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairesine, birden fazla süreksiz vergi dairesi bulunması halinde cezanın takibi hususunda yetkili vergi dairesine,
• Yukarıda belirtilen hususlara göre takibe yetkili vergi dairesinin tespit edilememesi durumunda idari para cezası cezayı veren birimin bulunduğu yerdeki süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairesine, birden fazla süreksiz vergi dairesi bulunması halinde cezanın takibi hususunda yetkili vergi dairesine,

takip için bildirilecektir.

Vergi dairesine takip edilmek için bildirilen idari para cezalarına ilişkin kararlarda yer alması gereken hususların eksik olması halinde, eksiklerin tamamlanması amacıyla bu kararlar cezayı veren birime iade edilecek; takibi kesinleşme şartına bağlı olanların kesinleşmediğinin anlaşılması halinde, bu cezalar cezayı veren birime iade edilecektir.

7. İdari Para Cezalarında İndirim ve Taksitlendirme

İdari para cezasının ödeme süresi içinde ödenmesi halinde, cezadan %25 oranında indirim yapılacak, ödeme süresi içinde idari para cezasının toplam %75’inin ödenmesi halinde indirim hakkından yararlanılacaktır. Cezaya muhatap olanın ekonomik durumunun müsait olmaması halinde idari para cezasının ödeme süresi içinde cezayı veren birimden taksitlendirme talep edilebilecektir.

Bu durumda, idari para cezası dört eşit taksitte ve birinci taksit idari para cezasının ödeme süresi içinde, geri kalan üç taksit ise idari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde cezayı veren birim tarafından belirlenecek sürelerde ödenecektir. Bu kapsamda yapılacak taksitlendirmelerden, teminat ve tecil faizi alınmayacaktır. Ancak taksitlendirilen idari para cezasının ödeme süresinde ödenmemesi halinde, ilgili kanunda öngörülen ek mali yükümlülüklerin tatbik edilmesi durumu saklı olmakla birlikte, taksitlerin zamanında ve tam olarak ödenmemesi halinde, cezanın kalan kısmı muaccel hale gelecek ve takip edilecektir.

Cezanın ödenmiş olması, idari yaptırım kararına karşı süresi içinde kanun yoluna başvurmaya engel teşkil etmeyecektir.

8. Zamanaşımı ve Ölüm Halinin Cezaya Etkisi

İdari para cezalarında tahsil zamanaşımı süreleri;

• 10.000 TL’den az olanlar için 3 yıl,
• 10.000 TL - 19.999 TL arasında olanlar için 4 yıl,
• 20.000 TL - 49.999 TL arasında olanlar için 5 yıl,
• 50.000 TL ve üzeri olanlar için 7 yıl olarak düzenlenmiştir.

Zamanaşımı süresi, idari para cezasının kesinleştiği takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren işlemeye başlayacak, kanun hükmü gereği olarak idari yaptırımın yerine getirilmesine başlanamaması veya yerine getirilememesi halinde zamanaşımı işlemeyecektir.

Tebliğ’de cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca, idari para cezası veya adli para cezasına muhatap olan gerçek kişinin ölümü halinde bu cezalar mirasçılarından takip edilmeyeceği ve cezaların tahsilinden vazgeçileceği de düzenlenmiştir.

9. Yürürlükten Kaldırılan Tebliğler

Ayrıca, Tebliğle, daha önce çeşitli tarihlerde yayımlanmış olan 432, 435, 436, 442, 443 ve B seri 14 sıra No.lu Tahsilat Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır.

İlgili Tebliğ’e aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz:

• Tahsilat Genel Tebliği (Seri: B Sıra No: 18)