İşgücü Piyasalarında Centilmenlik Anlaşmalarına İlişkin Rekabet Kurulu Kararı
Özet
Rekabet Kurulu (“Kurul”), 20.04.2021 tarihinde 32 teşebbüs hakkında işgücü piyasasında rekabeti olumsuz etkileyebilecek nitelikteki centilmenlik anlaşmaları sebebiyle bir soruşturma başlatmıştır. Soruşturmanın tamamlanmasının ardından Kurul 02.08.2023 tarihli nihai kararında, rekabete aykırı çalışan ayartmama anlaşmalarına taraf olmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Rekabet Kanunu”) 4. maddesini ihlal ettikleri gerekçesiyle soruşturma kapsamında olan teşebbüslerden 16’sı hakkında 151.147.901 TL idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.
Rekabet Kurulu, işgücü piyasalarında rekabet halinde olan işveren konumundaki teşebbüslerin aralarındaki doğrudan/dolaylı anlaşmalar yoluyla çalışanların teşebbüsler arasındaki transferini engelleyen, çalışan ücretlerinin azalmasına veya baskılanmasına ve çalışma koşullarının rekabetçi seviyelerin altında kalmasına neden olan “Centilmenlik Anlaşmalarına” iştirak ettiği hususunda şüphe duyduğu teşebbüslere yönelik piyasaya müdahale etmelerini engellemek ve nihayetinde emek faktörünün teşebbüsler arasında sağlıklı bir şekilde geçişini sağlamak amacıyla bir ön araştırma gerçekleştirmiştir. Söz konusu ön araştırma ile elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitlerin müzakeresi sonucunda bulguları yeterli bulan Kurul, 32 teşebbüs hakkında soruşturma başlatmıştır.
Kurul, yürüttüğü soruşturma sürecinde, ilgili teşebbüsler arasında birbirlerinin çalışanlarının istihdam edilmesini engelleyen ve/veya çalışan hareketliliğini kısıtlamayı konu alan çalışan ayartmama anlaşması yapılıp yapılmadığını incelenmiştir.
Elde ettiği bulgular doğrultusunda Kurul, ilgili teşebbüslerden sözlü savunmalarını almış, ardından soruşturmayı tamamlayarak nihai kararını 02.08.2023’te açıklamıştır.
Kurul, soruşturma kapsamındaki 32 teşebbüsten 16’sı hakkında rekabete aykırı çalışan ayartmama anlaşmalarına taraf olmak suretiyle Rekabet Kanunu’nun 4. maddesini ihlal ettiklerine ve ilgili teşebbüsler hakkında toplamda 151.147.901 Türk Lirası idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.
Sonuç
İlk örnekleri Amerika ve Avrupa’da görülen, işgücü piyasalarında adil rekabet ortamını korumayı hedefleyen “Centilmenlik Anlaşmaları” tartışmalarının ülkemizde de başlamış olması; Rekabet Hukuku uygulaması bağlamında çok büyük önem arz etmektedir.
Henüz Kurul’un gerekçeli kararı açıklanmamış olsa dahi Rekabet Hukuku bakımından mihenk taşı olarak nitelendirileceği açıktır. Açıklanacak olan gerekçe, işgücü piyasalarında yapılacak olan gelecekteki incelemelerde; özellikle ilgili pazar ve ihlal niteliğindeki eylemlerin değerlendirilmesi bakımından yol gösterici olacak ve Rekabet Kanunu’na yeni bir uygulama alanı açabilecektir.
