Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (“TSPB”) tarafından Portföy Yönetim Şirketlerine (“PYŞ”) iletilen ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“Kurul” veya “SPK”) 16.03.2023 tarih ve E.12233903-225.99-34736 sayılı yazısına (“Kurul Yazısı”) dayanan 20.03.2023 tarih ve 2023/1056 sayılı bilgilendirme yazısı ile “Rafta Fonlar”a sınırlama getirildi.
Alınan kararlara ilişkin özet açıklamalarımız aşağıda yer almaktadır:
İlgili Kurul Yazısı’na dayanan TSPB bilgilendirme yazısında, girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul yatırım fonları için ayrı ayrı değerlendirilmek üzere, PYŞ’lerin iki ya da daha fazla sayıda, (i) Kurul tarafından ihraç belgesi onaylanmış ancak katılma payı satışı gerçekleşmemiş veyahut (ii) katılma payları sadece Kurucu'ya satılmış fonlarının bulunması durumunda, başvurusu yeni yapılacak fonlar için, başvuru aşamasında
gibi bazı bilgi ve belgelerin Kurul'a sunulması gerektiği belirtildi.
Ayrıca, Kurul karar tarihi itibarıyla henüz sonuçlandırılmamış başvurular bakımından da değerlendirmelerin bu şekilde yapılmasına ve uygulanmasına karar verildi.
Yurt dışındaki uygulamalarda bu tip fonların, baştan somutlaştırılmış bir hedef/strateji çerçevesinde hedef yatırımcı profilinin beklentilerine göre şekillendirilmiş olarak kurulması, daha mutad ve bu fonların doğasına daha uygun olduğu halde, son dönemlerde artan bir sayıda, girişim sermayesi ve gayrimenkul yatırım fonlarının, pazarlama kolaylığı noktasında SPK başvuru süreçlerini kısaltmak adına, PYŞ’lerce soyut bir çerçeve şeklinde “rafta fon” mantığıyla kurulduğu, sonrasında yatırımcı profilinin beklentilerine istinaden tadil suretiyle fon bilgilendirme dokümanlarına yansıtılarak yapının somut bir zemine oturtulduğu bilinmekteydi. Uygulamada “rafta fon” olarak anılan bu fonların muhtemelen– yatırımcı haklarının etkin korunması, belki de kullanılmayacak fonlar için SPK kaynaklarının kullanılması- gibi hususlardaki etkinlik zaafiyeti yarattığı düşüncesi ile, SPK’nın “rafta” fon” yapısına sınırlama getirme ihtiyacı hissettiğini tahmin ediyoruz.
İlgili yazı lafzından halihazırda yukarıdaki şartları sağlamayan fonları bulunan PYŞ'lerin sayı sınırlaması olmaksızın başvurusu yeni yapılacak fonları için ilgili bilgi ve belgeleri Kurul'a sunmaları gerekmediği anlaşılsa da; ilgili yazının amacının "rafta fon"ların sayısının azaltılması olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Bu çerçevede bir PYŞ’nin Kurul tarafından ihraç belgesi onaylanmış ancak katılma payı satışı gerçekleşmemiş/katılma payları sadece Kurucu'ya satılmış fonlarının olmaması durumunda bile başvurusu yeni yapılacak iki veya daha fazla fonu bulunuyor ise -ikisi hariç diğer fonlar için -ilgili bilgi ve belgelerin Kurul'a sunulmasını bekleyeceğini tahmin ediyoruz.
Halihazırda başvuru aşamasında olan fonlar açısından ise, PYŞ’nin Kurul tarafından ihraç belgesi onaylanmış ancak katılma payı satışı gerçekleşmemiş/katılma payları sadece Kurucu'ya satılmış fonları ve/veya halihazırda başvuru aşamasında olup da bilgi ve belge sunmadığı fonlarının toplamının 2’ye ulaşması durumunda başvuru aşamasında olan diğer fonlar için ilgili bilgi ve belgelerin Kurul’a sağlanması gerekeceği değerlendirilmektedir.
Ancak bilgi ve belge sunulmayan raftaki 2 adet fonun biri yahut ikisinin ihraç belgelerinin onaylanması akabinde bu fonlara yatırımcı alınması durumunda ise, ileride kurulacak bir ya da iki fon için daha bilgi ve belge sunmama hakkının baki kalacağı değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, SPK nezdinde bilgi ve belge sunmadan bulunulabilecek kuruluş başvurusu adedi maksimum 2 olabilecektir. Bu sayı da halihazırda “Rafta Fon”u bulunan PYŞ’ler için 0'a kadar inebilir.
PYŞ’nin halihazırda kurulu bir rafta fonu yoksa | SPK’ya yapılacak/yapılmış fon kuruluş başvurularının maksimum 2 tanesi için SPK’ya bilgi ve belge sunulmasına gerek bulunmamakta |
PYŞ’nin halihazırda kurulu 2 veya daha fazla rafta fonu varsa | SPK’ya yapılacak/yapılmış tüm fon kuruluş başvurularında bilgi ve belge sunulmalı |
PYŞ’nin halihazırda kurulu 1 rafta fonu var ve başvuru aşamasında 1 fonu var ise | Başvuru aşamasındaki 1 fonu için SPK’ya bilgi ve belge sunulmasına gerek bulunmamakta, ileride başvuru yapılacak fonlar için bilgi ve belge sunulmalı |
PYŞ’nin halihazırda kurulu 1 rafta fonu var ve başvuru aşamasında 1’den fazla fonu var ise | Başvuru aşamasındaki yalnızca 1 fonu için SPK’ya bilgi ve belge sunulmasına gerek bulunmamakta, diğer fonlar için bilgi ve belge sunulmalı |
PYŞ’nin halihazırda kurulu 2 rafta fonu varsa ve bunlardan birinin payları yatırımcılara satıldıysa | SPK’ya yapılacak fon kuruluş başvurularının maksimum 1 tanesi için SPK’ya bilgi ve belge sunulmasına gerek bulunmamakta, diğer fonlar için bilgi ve belge sunulmalı |
PYŞ’nin halihazırda kurulu 2 rafta fonu varsa ve bunlardan ikisinin de payları yatırımcılara satıldıysa | SPK’ya yapılacak fon kuruluş başvurularının maksimum 2 tanesi için SPK’ya bilgi ve belge sunulmasına gerek bulunmamakta, diğer fonlar için bilgi ve belge sunulmalı |