Türk Ticaret Kanununun 376. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik

Özet

26.12.2020 tarih ve 31346 sayılı Resmi Gazete’de “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 376. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (“Tebliğ değişikliği”) yayımlanmış ve Türk Ticaret Kanununun “Sermayenin Kaybı, Borca Batık Olma Durumu” başlıklı 376. maddesinin uygulamasına dair bir takım değişiklikler yapılmıştır.

Söz konusu değişiklikler aşağıdaki gibidir:

·        Tebliğ’in 6 ncı maddesinin “Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması halinde genel kurul” şeklindeki başlığı “Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde genel kurul” olarak değiştirilmiş ve 6. Maddenin ilk fıkrası  “(1) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması durumu zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısına eşit veya bu tutardan çok ve üçte ikisinden az olmasıdır. Bu durumda yönetim organı, genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.” olarak değiştirilmiştir.

Buna göre, zararın sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısına eşit veya bu tutardan çok ancak üçte ikisinden az olması halinde sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması durumunun meydana geldiği belirlenmiştir.

·        Tebliğin “Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde genel kurul” başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası “Zararın, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisine eşit veya bu tutardan çok olması” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkranın (a) bendinde yer alan “Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

Buna göre, zararın sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisine eşit veya bu tutardan çok olması durumunda toplantıya çağrılan genel kurul a) Sermaye azaltımı yapılmasına, b) Sermayenin tamamlanmasına, c) Sermayenin artırılmasına karar verebilir.

·        Tebliğin “Sermayenin azaltılması” başlıklı 8 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “sermayenin üçte biriyle” ibaresi “kalan sermayeyle” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkraya “Sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunması şartıyla, sermaye asgari sermaye tutarına kadar indirilebilir.” cümlesi eklenmiştir.

Buna göre, sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunması şartıyla sermaye azaltımında alt limit anonim ve limited şirketler için TTK 332 ve 580 nci maddelerinde bulunan asgari sermaye tutarı olarak belirlenmiş ve sermayenin üçte biri ile yetinme şartı kaldırılmıştır.

·        Tebliğ’in “Sermayenin tamamlanması” başlıklı 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına “Sermaye tamamlama fonu yalnızca zararların mahsup edilmesi suretiyle kullanılabilir.” cümlesi eklenmiştir.

·        Tebliğ’in “Sermayenin artırılması” başlıklı 10 ncu maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmış ve madde detaylandırılmıştır.

- Maddenin birinci fıkrasındaki “(1) Genel kurul tarafından;” kısmı “(1) Halka açık anonim şirketler için sermaye piyasası mevzuatı hükümleri saklı kalmak kaydıyla genel kurul tarafından;” olarak değiştirilmiştir.

- Maddenin a bendinde yer alan “Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı sermaye artırımında artırılan sermayenin en az dörtte birinin ödenmesi şarttır.” ifadesi “Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı sermaye artırımında nakdi sermaye taahhüdü Kanunun 344. ve 585. maddelerine uygun olarak ödenir.” olarak değiştirilmiştir. Buna göre arttırılan sermayenin %25'inin tescilden önce, kalan ödemenin ise 2 yıl içinde tamamlanmasına imkan sağlanmış bulunmaktadır.

- Maddenin b bendinde yer alan “Bu şekilde yapılacak sermaye artırımında sermayenin en az yarısını karşılayacak tutarın tescilden önce ödenmesi zorunludur.” ifadesi “Bu şekilde yapılacak sermaye artırımında, tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunmasını sağlayacak tutarın sermaye artırımının tescilinden önce ödenmesi zorunludur.” olarak daha açıklayıcı nitelikte değiştirilmiştir.

- Maddenin devamında c bendi olarak, “c) Aynı genel kurul toplantısında, bedelleri tamamen ödenmek suretiyle, (b) bendindeki koşul aranmaksızın, sermayenin istenilen düzeyde artırılmasına ve daha sonra azaltılmasına karar verilebilir. Bu şekilde gerçekleştirilecek işlemler sonucunda, tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içinde korunması zorunludur.” ifadesi eklenmiştir. Buna göre uygulamada tartışmalı olan bir diğer konu da netlik kazanmış bulunmaktadır. Sıralama olarak sermaye azaltım işleminin önden yapılması zorunluluğu ortadan kalkmış ve işlem sırası gerekli olduğu taktirde eş zamanlı arttırım-azaltım yapılabilmesine olanak sağlayacak şekilde değiştirilmiştir.

·        Tebliğ’in geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “kur farkı zararları” ibaresi “kur farkı zararlarının tamamı ile 2020 ve 2021 yıllarında tahakkuk eden kiralamalardan kaynaklanan giderler, amortismanlar ve personel giderlerinin toplamının yarısı” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkraya “Bu tutarların belirlenmesinde mükerrerlik oluşmayacak şekilde hesaplama yapılır. Bu fıkra kapsamında yapılacak hesaplamalara ilişkin olarak 13 üncü madde uyarınca hazırlanan finansal tablolarda herhangi bir kayda yer verilmeyerek, bu durum bilgi mahiyetinde dipnotlarda gösterilir.” cümleleri eklenmiştir.

Buna göre, 1.1.2023 tarihine kadar Kanunun 376. maddesi kapsamında sermaye kaybı veya borca batık olma durumuna ilişkin yapılan hesaplamalarda henüz ifa edilmemiş yabancı para cinsi yükümlülüklerden doğan kur farkı zararlarına ilaveten 2020 ve 2021 yıllarında tahakkuk eden kiralamalardan kaynaklanan giderler, amortismanlar ve personel giderlerinin toplamının yarısı da dikkate alınmayabilecektir.