Veri Mahremiyeti ve Çevre Hukuku Açısından Orta Vadeli Programa Bakış
Orta Vadeli Program nedir?
Her sene Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca üç yıllık bir bakış açısı ile hazırlanan OVP, Cumhurbaşkanı Kararı ile resmileşmektedir. 2024-2026 dönemini kapsayan OVP 6 Eylül 2023 tarihli ve 32301 (mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
OVP’nin amacı güçlü, istikrarlı, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik büyümeyi tesis etmektir. Yeşil dönüşüm ve dijital dönüşümün getirdiği fırsatları ekonomik aktivitede etkin ve verimli bir şekilde kullanmak; böylece potansiyel büyüme oranlarını arttırmaktır.
Veri Odaklı Düzenlemeler
OVP’de dijital dönüşüm pek çok kez vurgulanmış ve öngörülen stratejiler “dijital” ve “veri” kelimeleri odağında açıklanmıştır. Dijital dönüşüm, akıllı sözleşmeler, yapay zekâ, otonom sistemler, bulut bilişim ve büyük veri analitiği gibi dijital teknolojilerin kullanımının artmasını ifade etmektedir.
OVP’de, verinin artan kullanımına bağlı olarak mahremiyet, amaca uygunluk odaklı veri paylaşımı ve siber güvenlik konuları ağırlık kazanmaktadır. OVP’de en somut olarak anılan mevzuat Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK”) olmuştur. Bununla birlikte KVKK ve sair mevzuatın mal ve hizmet ihracatını etkileyen yönleriyle Avrupa Birliği Veri Koruma Tüzüğü (“GDPR”) ve Avrupa Birliği müktesebatlarına uyum sürecinin tamamlanması öncelikli hedef olarak belirlenmiştir.
Bu doğrultuda öncelik doğrudan yatırımı etkileyen hususlarda olmakla birlikte, aciliyet taşıyan hususların başında kişisel verilerin yurtdışına aktarılması gelmektedir. KVKK’nın 9. maddesinde düzenlenen yurt dışı veri aktarımı maddesinin revizyonunun 2024’ün son çeyreğinde tamamlanması beklenmektedir.
OVP’de yer alan bir diğer önemli hedef ise Türkiye’yi veri işleme faaliyetleri için bölgesel bir merkez haline getirmek üzere veri merkezi ve bulut bilişim yatırımlarının desteklenmesi olmaktadır.
Dijital pazarlarda ortaya çıkan pazar aksaklıkları ve adil olmayan uygulamalarla mücadele ve bu alanda Avrupa Birliği müktesebatı ile uyum için Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un güncellenmesi de 2024’ün ilk çeyreği için planlanmıştır.
Ayrıca KOBİler de dahil olmak üzere dijital dönüşümün desteklenmesi ve artan veri kullanımının önündeki siber güvenliğe ilişkin risklerin minimize edilmesi hedeflenmiştir.
Çevre Odaklı Düzenlemeler
Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında firmalara kaynak, süreç ve enerji verimliliği, dijitalleşme gibi konularda sektörel yol haritaları hazırlanacak, farkındalık artırma çalışmaları yürütülecektir. Sınırda karbon düzenleme mekanizması ve 2053 net sıfır emisyon hedefi kapsamında Ar-Ge çalışmaları desteklenecektir. Üretim sektöründe karbon ayak izi ve diğer çevresel göstergelerin hesaplanması, izlenmesi için mevzuat geliştirilecek ve ihtiyaç duyulacak dijital altyapı desteklenecektir.
Enerji, sanayi, ulaştırma ve tarım sektörleri başta olmak üzere yüksek teknolojiye dayalı üretim teknikleriyle Türkiye’nin uluslararası alanda rekabetçi konumunun güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Yeşil ve dijital dönüşüm alanlarında meslek standartları ve yeterlilikler hazırlanarak meslek standartlarında gerekli güncellemelerin yapılması hedeflenmiştir. Böylece bu alandaki yetkinlik açığının kapatılması ve istihdam sağlanması hedeflenmiştir.
Sonuç
OVP hem kamu kesimi hem de özel kesim için öngörülebilirliği artıran bir yol haritası niteliği taşımaktadır. Program dönemi boyunca, kamu kurumlarının bütçelerinin hazırlanmasında, yasal ve idari düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde, karar alma ve uygulama süreçlerinde OVP’de yer verilen amaç ve önceliklerle uyumlu olunması gerekmektedir.
Yapılan açıklamaya göre, OVP’de yer alan öncelikli politikalara yönelik programın ilk yılında uygulanacak somut tedbirlerin ayrıntılarına 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer verilecektir.
Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
