Döviz Varlığı Sınırını Aşan Şirketlere TL Kredi Kısıtlamasına İlişkin Karar BDDK Tarafından Yürürlükten Kaldırıldı

Özet

5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun (“Bankacılık Kanunu”) 93. maddesine dayanarak, finansal istikrarın güçlendirilmesine ve kaynakların daha verimli kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına yönelik atılacak koordineli makro ihtiyati adımlar kapsamında, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (‘‘BDDK’’) 10250 sayı ve 24 Haziran 2022 tarihli kararıyla (“Karar”), Türk Lirası (“TL”) kredi kullanmak isteyen şirketlere döviz varlığı sınırı getirilmişti.

(Karar’a ve bu kapsamda yayımlanan basın duyurusuna ilişkin bültenimize bu linkten ulaşabilirsiniz.)

6 Şubat 2025 tarihinde yayımlanan BDDK Kararı (“Yeni Karar”) ile ise söz konusu sınır kaldırılmıştır. (Yeni Karar’a bu linkten ulaşabilirsiniz¹).

Kapsam

 Yeni Karar’a ilişkin özet açıklamalarımız aşağıda yer almaktadır:

• BDDK’nın 24 Haziran 2022 tarihli kararıyla, TL kredi kullanmak isteyen şirketlere döviz varlığı sınırı getirilmişti. Buna göre, (i) bağımsız denetime tabi bir şirket kredi başvurusu yaptığı tarih itibariyle; (ii) yabancı para nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki yabancı para mevduat) TL karşılığı, 15 milyon TL'nin üzerinde ise ve (iii) bu yabancı para varlıklar şirketin en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının %10'unu aşıyorsa, bu şirketin TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullanması kısıtlanmıştı. 
• Bununla beraber, BDDK 7 Temmuz 2022 tarihinde bu Karar’ı revize eden başka bir karar daha yayımlayarak, önemli değişlikler getirmişti. Örneğin; kapsam dışı bırakılan şirketler ve muaf tutulan krediler genişletilmiş, beyan usulü kredi kullanım imkanı getirilmiş, yaptırımlar düzenlenmişti. Bu kapsamda, ilgili banka tarafından yapılacak bildirim çerçevesinde, düzenleme kapsamına giren şirketlere kullandırılan TL cinsinden ticari nitelikli tüm nakdi kredilere sermaye yeterliliği oranı hesaplamasında, kredi riskine esas tutar hesaplanırken kullanılan yaklaşımdan (standart yaklaşım ya da içsel derecelendirmeye dayalı yaklaşımlar) bağımsız olarak kredi riski azaltım teknikleri, kredi derecelendirme notları ve gayrimenkul ipotekleri dikkate alınmadan yüzde 500 risk ağırlığı uygulanması gerektiği düzenlenmişti. (Bahse konu karar ve bu kapsamda yayımlanan basın duyurusuna ilişkin bir önceki bültenimize bu linkten ulaşabilirsiniz.). 
• Dolayısıyla, belli bir tutarın üstünde döviz varlığı olan şirketlerin TL kredi kullanımları kısıtlanmakta ve %500 risk ağırlığı ile borçlanmalarına izin verilmekteydi. 
• 6 Şubat 2025 tarihli Yeni Karar ile TL kredi kullanımında döviz varlık sınırı ve bu sınırın ihlal edilmesi durumunda getirilen %500 oranındaki risk ağırlık şartı kaldırıldı. Böylece artık bağımsız denetime tabi şirketlere TL kredi kullandırılırken döviz varlık pozisyonuna bakılmayacak.
• Yeni Karar uyarınca, BDDK bu düzenlemeyi finansal istikrarın güçlendirilmesine ve kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına yönelik atılacak koordineli makro ihtiyati sadeleşme adımları kapsamında getirmiştir.

 ¹ Yeni Karar ile finansal istikrarın güçlendirilmesine ve kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına yönelik atılacak koordineli makro ihtiyati sadeleşme adımları kapsamında bazı değişikliklerin yapılmasına ilişkin 10265 sayılı, 21/10/2022 tarihli ve 10389 sayılı ve 4/9/2023 tarihli ve 10659 sayılı Kurul Kararlarının da yürürlükten kaldırılmasına karar verilmiştir. Bu kararlar, çok özetle, banka ve finans kuruluşları tarafından dikkate alınacak beyan ve taahhüt örneğinde belirtilen eşiklerin değiştirilmesi ve kredi kullandırım sınırlamalarına ilişkin Risk Merkezi’ne yapılacak bildirimler ile ilgili düzenlemeler getirmekte idi.